Column #20 'Wat is fotografie deel 2?'

Wat is fotografie deel 2? Of 3, ik ben de tel inmiddels kwijt.

Als je het aan een purist vraagt kun je als antwoord krijgen dat je met een camera momenten in de werkelijkheid vangt.

Het moment is heilig, de druk op de knop is heilig en alles wat eraan wordt toegevoegd, gemanipuleerd of iets dergelijks, is heiligschennis en derhalve van een andere wereld buiten de werkelijkheid.

Als je ervan uitgaat dat er maar een werkelijkheid is, is de enige variabele waarin de ene fotograaf zich van de andere kan onderscheiden het camerastandpunt dan wel het gebruikte objectief.

Als je vraagt wat kunstfotografie is wordt het al moeilijker, de een zal het belang van esthetiek benadrukken, de ander de emotie van het gefotografeerde, weer een ander van die van de fotograaf en een vierde ziet het liefst alleen beelden waar deze zelf verder op kan associëren.

De meer toegepaste fotografie als portret, mode en stilleven lijkt overgeslagen, terwijl daar toch de meeste bladen vol mee staan.

Nu film ook voor fotografen een steeds nadrukkelijker onderdeel van de beeldcultuur aan het worden is, kun je de vraag ‘Wat is fotografie’ eigenlijk niet meer stellen. En wat is overigens het antwoord op de vraag: ‘Wat is film’? Waarschijnlijk komen woorden als regie, script, acteren, spannend licht, special effects en ga zo maar door naar voren en bij het expliceren dat de vraag over het vastleggen van de werkelijkheid gaat, zal de tegenwerping zijn ‘nee, maar dat is documentair’. En dat is gek. Bij de aftiteling van een documentaire wordt ook bijna altijd een regisseur vermeld.

Misschien dat door de aanvankelijke beperking qua bewegingsmogelijkheden van de camera bij het filmen, tegenover de inmiddels grotere actieradius van de fotograaf in diezelfde tijd, en bij beide gekoppeld aan hoe je het resultaat moest bekijken, het accent in beide takken naar andere vlakken is verlegd. Ik gebruik hier met opzet het woord ‘accent’, omdat het niet zo is dat er geen andere mogelijkheden binnen fotografie en film werden uitgeprobeerd. En toch is het nog steeds apart een documentaire in de bioscoop te zien.

En met het nieuwe jaar voor de boeg is het tijd voor een nieuwe vraag, namelijk ‘Wat is beeld?’.